Ռուսական քաղաքականության հարվածը եկեղցուն, դպրոցներին

Ռուսաստանը վարում էր գաղութային քաղաքականություն, որը իրենից ներկայացնում էր ժողովրդների միաձուլումը։ Այսպիսով ի կատար ածելու համար իր գաղափարները Ցարական տիրությունը սկսեց իր խնդրի հիմնական հակարակորդներից այսինքն՝ դպրոցներից և եկեղեցիներից, որոնք իրենց ուսուցումով խախտում էին ապագա պլանները։ Ի տարբերություն Թուրքիայի, որը նվաճելով ոչնչացնում էր ժողովրդին ֆիզիկապես, Ռուսաստանը ժողովրդին ոչնչացնում էր հոգեպես, որպեսզի յուրաքանչյուր ազգ կորցնի իր առանձնահատկությունը՝ իր հավտքը, մշակույթը և ինչու չէ նաև լեզուն։Դպրոցներում մասայականորեն սկսվեցին ուսուցանել ռուսերենը, փոխվեցին պատմության գրքերը, դպրոցներում արգելվեց պատմության և աշխարհագրության դասավանդումը, իսկ 1885թ.-ին փակվեց Անդրկովկասում գործող մի քանի հարյուր հայկական դպրոց: Ի վերջո մի ամբողջ ժողովուրդ գաղափարապես կախյալ դարձավ ռուսներից։